System AIS do wymiany danych między statkami
Transponder AIS (ang. Automatic Identification System) to urządzenie nadawczo-odbiorcze umożliwiające korzystanie z AIS – systemu zapewniającego wymianę danych pomagających w unikaniu kolizji między statkami, a także identyfikującego statek dla systemów VTS (systemów brzegowych, nadzorujących ruch statków). Transpondery AIS muszą być zainstalowane na:
- statkach pasażerskich, bez względu na ich rozmiar,
- statkach zatrudnionych w żegludze międzynarodowej których pojemność brutto wynosi 300 i więcej,
- statkach niezatrudnionych w żegludze międzynarodowej których pojemność brutto wynosi 500 i więcej.
Transponder AIS przesyła informacje takie jak pozycja statku, dane dotyczące kursu, prędkości i ich zmian, dane dotyczące jednostki, w tym typ i wymiary statku oraz banderę, pod którą płynie, a także informacje o zanurzeniu i docelowym porcie. Nadajnik i odbiornik AIS (transponder) współpracuje z komputerem pokładowym.
Klasy urządzeń AIS
Transponder AIS nadaje informacje o jednostce, na której został zamontowany. Dane te są nadawane z częstotliwością zależną od klasy transpondera i statusu jednostki. Mogą być odczytane przez urządzenia AIS znajdujące się na statkach w odległości nawet kilkudziesięciu mil morskich, a także przez stacje kontroli ruchu. Transponder pełni także funkcje odbiornika AIS. Może być połączony nie tylko z komputerem, ale również z chartploterem, dzięki któremu automatycznie odbiera dane dotyczące pozycji i ruchu innych statków. Dane te są wyświetlane na ekranie systemu nawigacyjnego na mapie, dzięki czemu łatwiej uniknąć kolizji z innymi jednostkami.
Wyróżniamy ich dwie klasy urządzeń AIS:
- Class-A, przeznaczone dla dużych statków komercyjnych (podlegających konwencji SOLAS), nadające dane w odstępach od 2 do 10 sekund, zależnie od prędkości statku,
- Class-B, przeznaczone dla mniejszych statków komercyjnych oraz rekreacyjnych, nadające dane co 30 sekund,
- Class-B (SOTDMA), najnowsza generacja pracująca w technologii klasy A.
Transpondery obu klas odbierają wszystkie typy wiadomości AIS.